Ebza

[huub]

Soms gebeurt het wel eens: per ongeluk de wagen op contact laten staan....
Gebeurde mij ook afgelopen week. (weer eens )...
Een lege accu is het gevolg.
Maar:
Doordat de bobine in serie staat met een kortsluitweerstand (in de Ebza ) kan deze nog wel eens in waarde verlopen.
Dit was helaas in mijn geval ook gebeurd. Ipv de 22,5 Ohm had ik een weerstand van rond de 70 Ohm...
Er was nog wel een vonk maar minder enthousiast.
De vermogenstransistoren kunnen wel wat hebben. ( komen uit de tijd van beeldbuis TV met hun hoogspanning ) .
Heb ze alle vier maar vervangen....
Doe hiermee je voordeel..

[Trabantenaar]

Ebza nooit langer dan enkele minuten op contact laten staan als de motor niet draait.
Je blaast geheid 1 van de componenten van het systeem op. En als je weinig van electronica weet kun je een ander kopen.

Weerstanden, transistoren en diodes (waarvan er ook 1 bij de gever zit!) kunnen allemaal kapot gaan in zo'n geval.
In het meest ongunstige geval gaat er een component van de hybride-circuit kapot (voorloper van de IC) en. Die zijn niet meer te verkrijgen.
Meestal is het er maar 1. Maar het kan ook met meerdere delen gebeuren.

Bij de grote weerstanden kun je er voor kiezen om grotere te kiezen qua formaat (niet qua weerstand!!). Die kunnen meer warmte afvoeren.
De originelen worden eigenlijk te heet, waardoor ze naar verloop van tijd ook uit zichzelf kapot kunnen gaan.
Dat is goed te zien aan de bruine plekken op de weerstanden en printplaat eromheen.

In principe is een defecte ebza vrijwel altijd te repareren met modernere onderdelen en het zijn de kosten niet.
Hetzelfde geldt voor de gevers.

Dus: Nooit weggooien!

[huub]

De hybride schakeling gaat meestal defect bij overspanning.
Een vervanging hiervan ben ik nog nooit tegengekomen. ( Ben wel benieuwd wat hierin zit. schema.. oid )

En ik ben ook benieuwd welke Hall gever je kunt gebruiken als vervanging van de Ese 2H...
Dit is mij geheel onbekend..

[Trabantenaar]

Originele hallgevers zijn nog via ebay te verkrijgen. Die zijn ook veel in toetsenborden gebruikt en dus in enorme aantallen geproduceerd.
Overigens gaan die in de regel niet zo snel kapot. 9 van de 10x begeeft de zener diode die ook op die print zit (tussen plus en min) kapot.
Dit is dan ook een overspanningsbeveiliging voor de gever (vanaf c.a. 16v gaat die geleiden om de sensor te beschermen)

Als die sneuvelt kan het trouwens ook meer gevolgen hebben op de print van de ontsteking zelf. Hou daar altijd rekening mee.

Wat betreft de hybride schakeling: ik heb een zelfbouw ebza liggen, waarschijnlijk zelfs nog in de ddr in elkaar geknutseld.
Hier zit de hybride schakeling niet in maar is deze vervangen door een aantal weerstanden en 1 helaas niet genummerde chip (8 pins)

Het is in principe een simpele flipflop schakeling die alleen een puls geeft bij de wisseling van het magnetisch veld bij de gever.
Zou graag erachter komen wat het voor chip is. Maar ik weet geen manier om daar achter te komen. Er zijn zoveel 8pin chips in de handel...

Helaas is die ebza is gesneuveld op eenzelfde manier als bij jou gebeurt is, waarbij de zener diode op de gever + de pluslijn vanaf die chip naar de gever op de print is doorgebrand. Ik ga nog een keer kijken of die nog aan de praat te krijgen is, maar daar kom ik voorlopig niet aan toe.

[Trabantenaar]

Wat betreft vervangingsdelen + algemene info van de ebza:
Originele hallgever is te vinden met dit onderdeelnummer: B462 van RFT
TLE4905 is een 3pins vervanging hallsensor, die moet wel iets anders worden aangesloten (origineel is 4pin waarvan er 2 op de plus zitten)
De zenerdiode: ZPY16V (moderne vervanging)
hier de beschrijving:
https://trabitechnik.com/index.php?page=22&lang=de&page_number=13
Bij de vervangingsplaatjes van o.a. ldm en trabantwelt zijn deze componenten gebruikt. Dus als je zelf kan solderen...

Wil je de lagers vervangen van de gever? Dat kan, maar je zal de oiginele klinknagels moeten uitboren en vervangen.
Benodigheden: 2x 609Z lagers.
https://pf31.pappenforum.de/thread/34138-ebza-gebereinheit-neu-lagern-anleitung/

Voor de transistoren zijn o.a. deze nummers als mogelijke vervangers genoemd in een trabantkrant van 2009:
https://trabantclubnederland.nl/index.php/trabi-techniek/9-trabi-techniek/17-elektronische-ontsteking
Voor de grote:
SU169k (originele nummer, maar soms nog te vinden) de SU169 is ook bruikbaar (zitten op die zelfbouw-ebza)
BU626

Voor de kleintjes:
SD338 (voor zover ik weet ook originele nummer)
BD138

De grote weerstanden van elk 47 ohm meten in de print altijd c.a. 23 ohm, omdat ze parallel aangesloten zijn.
Meen dat de vervangingswaarde 5w is, de 3w exemplaren zijn echt te klein.
De originelen worden eigenlijk al te warm, hoe kleiner ze zijn, des te minder hitte kunnen ze afgeven en verdragen. Dus altijd hetzelfde formaat.
Je kunt er ook voor kiezen om ze te vervangen voor keramische. maar ik weet niet of ze passen. Die voeren wat beter de warmte af.

Schakelschema van de ebza, waarbij alleen dat hybride deel geen inhoud heeft.

Bij het testen van de ebza mag geen testlampje worden gebruikt. Dit sloopt de ebza ook. Afstellen moet dmv een stroboscoop, maar daarvoor moet je vooraf wel het juiste punt controleren, dit gebeurt met een klokje, zelfde als met de contactpunten dus.
Op nieuwere motoren zit er een nokje met kerfje voor het ontstekingstijdstip van cilinder 1 (versnellingsbakkant) naast de poelie van de krukas maar die is niet altijd kloppend, daarom altijd even nachecken met een meetklokje.

Bobines alleen gebruiken als er 3,5ohm of meer op de primaire spoel zit. Anders sloop je de ebza ook. Koud en onbelast(losgekoppeld) meten.
Contactpuntbobines hebben een te lage weerstand en kunnen ook de ebza slopen (dit geldt ook voor de blauwe bosch bobines!, al kan dat ook lange tijd goed gaan)

Wat vreemd is, is dat de ebza van een Trabant met een hallgever werkt. Terwijl de wartburg ebza schakelt doormiddel van licht, gelijksoortig aan de verbrauchsanzeige. Deze heeft dat hybride component dus niet. En overigens ook 3 van die lichtsensoren.
Systeem was veel eenvoudiger.

Misschien wat meer info dan jij nodig hebt huub. Maar nu is het voor iedereen makkelijk vindbaar.
Topic is om die reden ook verplaatst naar motor & versnellingbak

[huub]

Wat een uitgebreid antwoord....

Heb jaren geleden een Ebza testkastje gemaakt met de ESE 2 H.
Geen bobines maar flinke 12 V lampjes en de ESE 2 H met led.
Zo kon ik vrij vlot de voorraad testen.
Hierin zat trouwens geen enkele defecte ESE, wel een enkele defecte EBZA ( Hybride )

In het begin reed ik op contactpunten icm met een electronische ontsteking. ( Ook een zelfbouw uit mijn beginjaren, weet totaal niet meer waar ik die heb gelaten en waar het schema uberhaupt is gebleven....)

Later heb ik deze vervangen door een EBZA.

Trouwens de Hallgever was niet kapot, enkel de voorschakelweerstanden van bobine 1 waren verlopen.

De EBZA doet wat geheimzinnig met de Hybride. Hoogstwaarschijnlijk zit hierin de flip flop aansturing van de BD 139 / BU 626, dit 2 maal.
In het schema zie je ook cylinder 1 en 2 gespiegeld.

En ik vermoed dat deze flip/ flop en 2x BC 548 oid .voldoende moet zijn om de BD 139 / BU 626 aan te sturen. ???

Wartburg systeem ken ik niet. Maar de 3 optische gevers is wel een stuk logischer...
Welke transistoren worden hiermee aangestuurd ??

En de DDR zelfbouw geeft misschien het antwoord.
Een 8 pins DIL ??
Is dit 5 V TTL oid.
Of iets uit de 40... serie ???
Icm een ESE Hallgever oid ??
En wat stuurt deze aan, de SD 139 ev.

En,
Ik heb me in de EBZA nooit zo hoeven te verdiepen.
Heb genoeg EBZA s op voorraad. ( En natuurlijk nooit nodig gehad....)
Is wel interessant genoeg.

[Trabantenaar]

Als ik er aan toe kom om die zelfbouw ebza te repareren kan ik er ook meer over laten weten.
Ik heb die tot nu toe alleen uitgetekend gehad om te bepalen welke kabel wat was (er zijn andere kleuren gebruikt dan origineel)
Maar toen kwam ik er achter dat er extra componenten op zaten. Ik ben ermee gestopt om het verder uit te zoeken tot ik de draadkleuren had bepaald. Motor heeft er op gelopen maar heb hetzelfde euvel gehad als jij omdat de geschakelde plus op het contactslot per ongeluk aangesloten zat op de constante nadat ik aan de elektra gewerkt had. (welke idioot bedenkt ook om die aansluitingen pal naast elkaar op een schakelaar te zetten en 1 constante plus ongebruikt te laten...)

Er was een originele hallgeverprint gebruikt. aan die kabel zat vlakbij de ebza een stekker die daar van kleur wisselde qua kabels.
(zo'n stekker is wel verrekte handig als je je motor uitbouwt trouwens) Maargoed daar moet dus een nieuwe zener op. Die maakt kortsluiting.

Ik had t vermoeden dat er een 555 timer in de zelfbouw ebza print zou kunnen zitten maar daarvan is de pinout anders.
Het is enkel een paar weerstanden + die 8 pins chip die in de plaats van het hybride component worden gebruikt.
De weerstanden lijken overigens allemaal extra voorschakel weerstanden te zijn voor zover ik uit het printje kan refereren. (heb de foto's er even bij gepakt)

Die componenten zitten relatief afzonderlijk op het printje als je die wegdenkt kom je op hetzelfde uit qua componenten/schema als een originele ebza. Maar dan in een compleet andere lay-out op de print.
Diegene die het gemaakt heeft moet dus uitgevonden hebben welke chip dezelfde schakelingen kan maken als het ic deel van de hybride component, weerstanden in dat component zijn vrij makkelijk te meten als je het open hebt natuurlijk.

Aansturing gaat net zoals bij de normale ebza eerst naar de kleinere transistoren. Deze sturen vervolgens de grotere aan.
Eigenlijk is het slechts een uitvergroting van de puls die van de hallgever komt.

Maar ik weet niet hoe dat signaal werkt.. Dus of deze slechts omschakelt op 2 plekken (N/Z magneet) of op 2 plekken een puls krijgt (korte wisseling n/z) waardoor de bepaling van cilinder 1 of 2 (dus nog een wisseling) ook in dat hybride deel moet plaats vinden...

Dat maakt wel uit voor hoe de schakeling werkt.

Lampjes ipv de bobines zetten is moordend voor een ebza. Voor een snelle test kan het soms goed gaan maar er zijn genoeg mensen die hun ebza opgeblazen hebben door met een testlamp de ontsteking af te stellen. Dit moet je echt niet doen.

Wartburg ebza informatie is hier uitgebreid te vinden:
http://www.wartburgpeter.de/tez_ebza.htm

Contactpunt ondersteunende electronica heb ik vaker van gehoord. Ook van andere typen elektronische ontsteking die de puntjes vervangen.
Maar die zijn eigenlijk altijd bedoeld voor auto's met een verdelerkap en maar 1 setje puntjes.
Ze zijn vaak ook onevenredig duur.
Het geeft wel het voordeel van electronische ontsteking met een mooiere vonk omdat het stuiteren van de contactpunten weggefilterd wordt, maar met de eenvoud van contactpuntjes voor het afstellen en je hebt gewoon fatsoenlijke vervroeging. Dat ontbreekt bij een ebza volledig.

[R&J601]

Ik zit dit onderwerp een beetje door te spitten, gaat voor een groot deel boven mijn pet, maar vind het interessant hoe jullie dit zitten uit te spitten en te beschrijven, respect.

[ruton]

Ja, zo'n diepgang vind je op Facebook niet snel.

[R&J601]

Ja, zo'n diepgang vind je op Facebook niet snel.

1 van de redenen dat ik geen smoelenboek heb

[Trabantenaar]

Op zich probeer ik de diepgang op alle kanalen hetzelfde te doen, alleen de uitgebreide versie (details e.d.) kun je veel beter op een forum kwijt.
Andere kanalen lenen zich daar niet voor en daar zal je je verhaal dus moeten inkorten.
Op facebook is het gebrek aan details vaak ook voer voor mensen die graag haantje willen spelen en dan alsnog die details willen uitlichten die jij weggelaten hebt.
Daarnaast zijn onderwerpen ook een stuk beter vindbaar op een forum. Daarom is dit topic ook sticky geworden.

Ik vind t persoonlijk een belangrijk onderwerp. Elektronica heeft niet het eeuwige leven en de jongste ebza zijn inmiddels ook al minstens 30 jaar oud.
Er zijn tegenwoordig ook een hoop oudere trabanten die ermee rondrijden, omdat de motor regelmatiger loopt, minder onderhoud vraagt en in zekere zin ook betrouwbaarder wordt.
Zeker bij auto's die veel stilstaan vragen contactpunten jaarlijks onderhoud, omdat ze makkelijk oxideren. (stilstand is achteruitgang). Iets waar je met ebza geen last van hebt.

Voor mensen met electronica kennis is het handige info voor componenten en stroomschema, voor mensen zonder electronica kennis is het fijn om te weten dat er nog hoop is op een goedkope oplossing als de ebza kapot is. Dat is eigenlijk de samenvatting.

Dat er aandacht naar een zelfbouw ebza of contactpunten-ondersteuning gaat, is vooral nuttig omdat er daarmee wellicht nog meer ebza kunnen worden gered voor weinig geld in de toekomst.

Niet iedereen heeft zomaar even het geld liggen voor een compleet nieuwe/gebruikte ebza of vervangings-ebza van een webshop.
2e hands zijn ze ook verre van goedkoop meer. Reken op een 50 euro voor een ebza kastje en rond de 100+ voor een complete set met bobines.
De webshops vragen hier meer voor en ook voor het nieuwere type dat als alternatief wordt geboden betaal je best een hoop centen.

Dus als we goedkoop het origineel kunnen repareren, zou het voor veel mensen een uitkomst zijn.

[huub]

Beste Trabant rijders dit kinkt allemaal moeilijk, maar dat valt best mee.

Lampjes kun je gerust gebruiken om de EBZA uit te testen...
Je kunt zelfs de uitgangen naar de bobines kortsluiten. ( Kortstondig !!!!...)
Daar zijn de stroombegrenzings weerstanden 2/47 Ohm ook voor.

Wanneer je zelf wat knutselt dan neem je die draden die je hebt. ( doe ik ook ) Geen dradenlogica.
Je weet dan zelf wat wat is...
Voor een ander/jezelf ( na lange tijd ) is dat natuurlijk... dodelijk.

Meestal zijn de DDR componenten dezelfde dan westerse varianten. De pin bezetting etc. Enkel de codering is anders. SU 169 = BU 626 oid.
Ik neem aan dat je een 8 pens dil hebt.

Een flip/flop met een ne 555 timer is heel goed mogelijk...
Deze kan dan de BD 139 gerust aan sturen.
Met enkel diverse weerstanden voor de instelling.( zonder RC netwerkjes.)
Ik ga hiermee eens aan de knutsel en denk ook meerdere lezers, dan is het Hybride "mysterie"ontrafelt.
Wanneer je de foto s eens wilt mailen oid , heel graag.
Trouwens:
( Ik weet heel zeker dat er genoeg Ossi s dit allang weten...Kijk maar naar het DDR knutselwerk )
Binnenkort het EBZA testkast eens van de zolder halen.

Met slechts een puls uit de Hallgever kun je nml de 2 cylinders aansturen. ( Flip/flop) Wat ook gebeurt in de Trabant elektrische ontsteking. ( Vlgs mijn indruk )
Een groot nadeel hiervan vind ik wel dat de bobines relatief "lang " gevoed worden. Vandaar ook de speciale bobine uitvoeringen. Dit itt de contactpunten met een relatief veel kortere voedingstijd.
Enfin hiermee ga ik eens aan de slag.
Wel wat beter weer, ik vriest anders vast aan de test Trabant motor.

[Trabantenaar]

Het is in elk geval geen 555 timer, de pinout is compleet anders.
Heb al meermaals gemeld dat het om een 8pins chip gaat.
Het formaat is wel hetzelfde als die van een 555, en aangezien ik niet zo diep in de fijne elektronica zit, zijn andere chips me niet echt bekend en lag de 555 even in het vizier. Hoewel het natuurlijk nog wel een kloon kan zijn met een andere pinout.

Foto's kan ik per pm sturen, zal ik binnenkort even doen.
De draden komen enigszins overeen met origineel, maar niet met de nodige logica terug te refereren als je een auto krijgt zonder bobines en met een zelfbouw ebza.

Wat betreft de schakeling: Mocht je een oscilloscoop hebben zou je het signaal van de hallsensor eens kunnen meten. Dan weet je wat voor pulsen die geeft: korte puls wissel op de 2 cilinders afzonderlijk, of simpelweg wisselen noord/zuid dus dat je 180 graden 12v krijgt uit je uitgang en 180 graden 0.
De nieuwere uitvoeringen zijn gebaseerd op 2 pulsen door een klein magneetje aan beide kanten van een ring.
Maar de originele ebza heeft alleen die ronde magneetring. Het is niet duidelijk of daar gewoon 2 magneetjes aan de binnenkant zitten of dat het een ronde magneet is met een noord en zuid pool.

Als jij zegt dat de bobne-aansluiting kunnen worden kortgesloten, waarom raden ze dan ten zeerste af om lampjes te gebruiken bij het afstellen van de ontsteking en lees/hoor je regelmatig over gevallen waar dat de ebza gesloopt heeft? Er zit echt geen bangmakerij achter hoor. Mensen zullen niet voor niets een hoop ebza's naar de eeuwige jachtvelden hebben moeten sturen door die fout te maken...

De originele bobines zijn 3ohm of lager, ebza moet 3,5 ohm of hoger zijn. 4,5 kan dus ook, maar transistorbobines mogen weer niet.
Echt speciaal zijn die bobines nou ook weer niet, maar een goeie west-vervanger is er eigenlijk niet. Degene die aangeboden worden door diverse webshops zijn voor kevers bedoeld, juist ja ook contactpunten maar hebben mogelijk net een weerstand die wel goed uithoudt? Ik ken wel mensen die ermee rijden, maar nog nooit gemeten eerlijk gezegd. Ik ga het eens navragen bij de een of de ander.

Die ebza testkast ben ik trouwens wel benieuwd naar. Ik wil er in de toekomst zelf ook een gaan maken, maar eigenlijk heb je in zekere zin niet eens echt een kast nodig, als je maar iets hebt waarmee je de pulsen naar de bobines kan visualiseren zonder de ebza op te blazen.

[huub]

De testkast is net van de zolder gehaald. Een eenvoudige houten kistje met aansluitingen voor de EBZA en ESE 2H. De bobines zijn vervangen door 2 lampjes van 21 Watt. De Hallgever uitgang wordt getest/belast met een Led. De 12 V voeding is een oude PC voeding. Ook heb ik wat literatuur: Weiterentwickelung Trabant 601 uit 1986 naar beneden gehaald. Helaas is de PC voeding niet meer geheel lekker.... De spanning is teruggezakt naar een volt of 9 en start vaker niet meer op. En de ventilator maakt een partij lawaai... Knutsel wel iets anders..
Ic s zijn er in verschillende uitvoeringen, Dil of To. Vandaar de terugkerende vraag Dil ?

Ontstekingen heb ik meerdere keren met een stroboscoop afgesteld. Nooit meer...De merkpunten kwamen niet echt overeen en zaten er echt ver naast. En dit is al meerdere keren het geval geweest.
'Trabant idem. Stel alles met een meetklokje af.
Ooit heb ik eens een bougie uitgeboord en metrische draad ingetapt. ( M 8 ?) De draad is dat de maatvoering. Dit kan ook, is wel wat minder nauwkeurig.
Heb er toen maar meteen 2 gemaakt. Dan kun je de beide zuigers goed fixeren op de gewenste maat en borgen met een m 8 moer.. Heel handig die dingen.

Nu even een zijsprong:
In het begin, had pas een Trabant 601, maar deze liep niet echt lekker. Leek net of 1 cylinder niet echt meedeed. Van alles geprobeerd...
Weer maar eens de ontsteking nagezien, niets... Totdat ik in de gaten kreeg, mbv deze 2 stelbougies, dat er iets niet klopte.
De krukas met drijfstangen zijn normaal gesproken 180 graden verschoven, hier dus niet....
Waren verschoven....
En jawel na het uitbouwen van de krukas kon je duidelijk zien dat deze niet goed stonden.
Vlgs mij is dit eenmalig, heb er nog nooit eerder van gehoord.

[Trabantenaar]

Ik weet helaas het verschil niet tussen dil of to. Maar ik denk dat het een Dil is. Ik ken alleen de dip namelijk.
Zoals ik al aangaf, het formaat/formfactor is gelijk aan die van een 555, die volgens mij alleen in dip zijn geleverd.

Je kunt ook een goeie hallgever als testmiddel gebruiken. Zolang je zeker weet dat je gever goed is, is het alleen een kwestie van 2 bobines immiteren. en je kunt je ebza kastjes testen. Andersom geldt hetzelfde: werkend ebza kastje en dan een gever er aan hangen of die het doet.
Maar dat geeft natuurlijk wel risico. Gevers kun je ook gewoon los met 12v testen als je vooraf eerst meet of de zener geen kortsluiting maakt.

Met stroboscoop afstellen moet je ook alleen doen als je zeker weet dat je merktekens kloppen. Dat controleer je dus eerst met een meetklokje of je maakt ze zelf. Maarja als die eenmaal goed staat, hoef je er meestal niet meer aan.


Het niet geheel in fase zijn van de cilinders komt wel vaker voor, maar dit is meestal marginaal.
Je kunt er van uit gaan dat het een slecht-gereviseerde krukas is geweest, of dat er ooit iets goed mis is gedaan met dat blokje als er flink verschil in zit.

Officieel zou het 2e schroefje op de hallgever print ook dienen voor het instellen van de 2e cilinder om dat marginale verschil op te vangen.
Ik vraag me af hoe ze dat in gedachten hebben gehad, want zodra je de sensor verplaatst, doe je dat voor beide cilinders, niet voor slechts 1. Ik blijf dus van die stelschroef af.